Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to jeden ze sposobów długoterminowego oszczędzania i inwestowania z wymiernymi korzyściami podatkowymi. Najważniejszą cechą charakterystyczną dla IKZE jest preferencja podatkowa polegająca na odliczeniu wpłat na rachunek emerytalny od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze stawką podatku obowiązkową dla konkretnego podatnika. Sprawdźmy, limity IKZE 2024 i jaka ulga podatkowa IKZE obowiązuje w 2024 roku.
Na koniec roku 2022 funkcjonowało 800,1 tys. kont IKE, na których było zgromadzonych 14,1 mld oszczędności. Natomiast kont IKZE było 475,5 tys. – wartość zgromadzonych na nich środków wynosiła 6,6 mld zł. Różnica w wartości odłożonych na tych kontach oszczędności wynika z tego, że IKE zaczęło funkcjonować już w 2004 roku, a IKZE weszło na rynek dopiero 8 lat później, w 2012 roku.
Najwyższą statystyczną wartość rachunku IKE na koniec 2022 roku mieli oszczędzający w podmiotach prowadzących działalność maklerską (43,1 tys. zł), gdzie dokonywane są najwyższe przeciętne wpłaty. Najniższą średnią wartość konta odnotowano w funduszach inwestycyjnych (9,7 tys. zł). W większości instytucji prowadzących IKZE oszczędzający zgromadzili przeciętnie od 13 do 15 tys. zł. Jedyny wyjątek stanowią zakłady ubezpieczeń z najniższą średnią wartością rachunku IKZE wynoszącą 11,9 tys. zł.
W 2022 r. do systemu emerytalnego wpłynęło 15,9 mld zł składek. Oszczędzający na IKE wpłacili 2,4 mld zł, a posiadacze kont IKZE – 1,4 mld zł [1].
Sprawdź naszą recenzję IKZE ING.
Spis treści
Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – jak działa?
IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, to forma oszczędzania działająca w systemie ubezpieczeń społecznych od 2012 roku, jest elementem III filaru.
IKZE to konto, które służy gromadzeniu i pomnażaniu środków na indywidualnym koncie, z których będzie można korzystać po przejściu na emeryturę. Sposób, w jaki zaoszczędzone pieniądze będą inwestowane i pomnażane, zależy od właściciela konta, który wybiera firmę, zajmującą się taką działalnością
IKZE jest dobrowolnym funduszem emerytalnym pozwalającym osiągnąć korzyści podatkowe. Zgodnie z ustawą rachunki IKZE mogą prowadzić fundusze inwestycyjne, banki, a także towarzystwa ubezpieczeniowe, podmioty prowadzące działalność maklerską i fundusze emerytalne. Każda z tych instytucji posiada różne portfele aktywów, w które inwestuje środki swoich klientów. Wszystkie te podmioty starają się dywersyfikować ryzyko, najczęściej rozkładając proporcje pomiędzy obligacje skarbowe, a bardziej ryzykowne inwestycje.
Podstawową zaletą kont IKZE jest preferencja podatkowa umożliwiająca odliczenie wpłat dokonanych na rachunek IKZE od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Dodatkowo w momencie wypłaty oszczędności z IKZE są opodatkowane tylko 10-procentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Wypłata z konta IKZE jest możliwa dopiero po ukończeniu przez właściciela konta 65. roku życia, pod warunkiem że wpłaty były dokonywane przez co najmniej 5 lat. W przypadku konta IKE wypłata bez podatku jest możliwa po ukończeniu 60 lat lub po ukończeniu 55. roku życia, gdy właściciel konta uzyska wcześniejsze uprawnienia emerytalne.
Czytaj także: Jak przebiega wcześniejsza wypłata środków z IKZE?
Limit IKZE 2024
W Monitorze Polskim opublikowano obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 4 grudnia 2023 roku, które ustanowiły limity wpłat na IKE i IKZE w przyszłym roku. Zostały one podwyższone w obydwu przypadkach.
Limit wpłat na IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) podniesiono z 20 805 zł do 23 472 zł w roku kalendarzowym 2024.
Limit wpłat na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) podniesiono:
- dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę z 8 322 zł (2023 rok) do 9 388,80 zł w roku 2024;
- dla osób prowadzących działalność gospodarczą z 12 483 zł (2023 rok) do 14 083,20 zł w roku 2024.
Ulga podatkowa IKZE
Właściciele kont IKZE mogą skorzystać z ulgi podatkowej już na początku oszczędzania. Kwoty wpłat na IKZE z danego roku kalendarzowego można odliczyć od podstawy podatkowej w rocznej deklaracji PIT.
Warto wiedzieć, że nie każdy może korzystać z ulgi podatkowej wynikającej z IKZE. Z takiego odliczenia nie skorzystają np. osoby rozliczające się z zastosowaniem karty podatkowej. Na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego pieniądze można wpłacać dobrowolnie w wybranej kwocie. Jedynym ograniczeniem są ustalane corocznie limity wpłat.
Jak odliczyć wpłaty na IKZE od podatku?
W zależności od rodzaju zatrudnienia i formy opodatkowania, jakiej podlega właściciel konta, wpłaty na IKZE można odliczyć w zeznaniu rocznym.
Dokonane wpłaty na IKE, IKZE mogą być odpisane od kwoty, która jest podstawą do naliczenia podatku. W ciągu roku wszystkie wpłaty na IKZE nie mogą być większe niż 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego. Zgodnie z ustawą o IKE, IKZE roczne kwoty wpłat na konta nie mogą przekroczyć maksymalnego limitu. W 2024 roku wszystkie wpłaty na IKZE nie mogą być wyższe niż 9 388,80 zł.
W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w formie samozatrudnienia w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych maksymalny limit wpłat na IKZE jest podwyższony i wynosi 1,8 krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce, w roku 2024 jest to kwota 14 083,20 zł.
Nominalna wysokość oszczędności na podatku w ramach IKE, IKZE zależy od tego, ile zostało wpłacone na rachunek oraz od stawki, jaką są opodatkowane dochody właściciela konta. W 2024 roku z tytułu wpłat na IKZE można obniżyć podatek dochodowy od osób fizycznych nawet o 3 004 zł w przypadku maksymalnej kwoty wpłat na IKZE oraz opodatkowaniu podatkiem 32% od pierwszego miesiąca uzyskiwania przychodów. Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą maksymalna kwota korzyści podatkowej wynosi 4 507 zł (przy stawce podatku 32%).
Udokumentowanie i rozliczenie wpłat na IKZE
Aby móc skorzystać z ulgi podatkowej obejmującej wpłaty IKE, IKZE, podatnik musi posiadać dowody poświadczające dokonanie wpłat na konta oszczędnościowe. W tym celu należy zachować potwierdzenia przelewów, które powinny zawierać dane osobowe wpłacającego oraz dane instytucji, gdzie wpłacono składki.
W zależności od formy opodatkowania podatnika rozliczenie ulgi podatkowej musi być dokonane na właściwym formularzu. Podział wygląda następująco:
- osoby rozliczające się na zasadach ogólnych muszą wypełnić PIT-37 oraz załącznik PIT/O;
- przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych muszą wypełnić PIT-28 i załącznik PI/O;
- przedsiębiorcy rozliczający się liniowo według skali 19%, muszą wykazać wpłatę na IKZE w składanej deklaracji PIT-36L.
Oficjalne limity wpłat na IKE, IKZE w latach poprzednich
Limity wpłat na IKE obowiązują już od 2004 roku, ponieważ wtedy zaczęły funkcjonować Indywidualne Konta Emerytalne. W 2023 roku limit wpłat na IKE wyniósł 20 805 zł, natomiast w latach poprzednich limity wpłat wynosiły:
- 2022 r. – 17 766 zł
- 2021 r. – 15 777 zł
- 2020 r. – 15 681 zł
- 2019 r. – 14 295 zł
- 2018 r. – 13 329 zł
- 2017 r. – 12 789 zł
- 2016 r. – 12 165 zł
- 2015 r. – 11 877 zł
- 2014 r. – 11 238 zł
- 2013 r. – 11 139 zł
- 2012 r. – 10 578 zł
- 2011 r. – 10 077 zł
- 2010 r. – 9 579 zł
- 2009 r. – 9 579 zł
- 2008 r. – 4 055 zł
- 2007 r. – 3 697 zł
- 2006 r. – 3 521 zł
- 2005 r. – 3 635 zł
- 2004 r. – 3 435 zł
Maksymalne kwoty wpłat na IKZE w poprzednich latach
Indywidualne Konta Zabezpieczeń Emerytalnych zaczęły funkcjonować trochę później niż IKE, bo w 2012 roku. W 2023 roku limit wpłat na IKZE wynosił 8 322 zł, a dla osób prowadzących działalność gospodarczą – 12 483 zł. Natomiast w poprzednich latach limity wpłat kształtowały się następująco:
- 2022 r. – 7 106,40 zł, dla osób prowadzących działalność pozarolniczą – 10 659,60 zł
- 2021 r. – 6 310,80 zł, dla osób prowadzących działalność pozarolniczą – 9 466,20 zł
- 2020 r. – 6 272,40 zł
- 2019 r. – 5 718,00 zł
- 2018 r. – 5 331,60 zł
- 2017 r. – 5 115,60 zł
- 2016 r. – 4 866,00 zł
- 2015 r. – 4 750,80 zł
- 2014 r. – 4 495,20 zł
- 2013 r. – 4 231,20 zł
- 2012 r. – 4 030,80 zł.
IKE i IKZE to konta, które umożliwiają oszczędzanie środków na przyszłość. Z zasady pieniądze na nich zgromadzone należy wypłacać po przejściu na emeryturę. Jednak ustawodawca umożliwił na określonych warunkach wcześniejsze skorzystanie z oszczędności. Niektórzy podatnicy, odkładający na IKZE i rozliczają się z podatku, mogą skorzystać z ulgi podatkowej.
Czytaj także: Ile wynosi średnia emerytura w Polsce?
Podsumowanie:
- Limit wpłat na IKZE w 2024 r. wynosi:
- dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę 9 388,80 zł;
- dla osób prowadzących działalność gospodarczą 14 083,20 zł.
- Na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) w 2024 r. można wpłacić maksymalnie 23 472 zł.
- Co roku nowe limity wpłat na IKE, IKZE publikowane są w monitorze polskim przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej
- IKZE umożliwia systematyczne oszczędzanie na emeryturę, a także korzystanie z ulg podatkowych.
Źródło:
