Według danych Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) na koniec 2022 roku w Polsce było prowadzonych ponad 800 tys. kont IKE. (Indywidualne Konto Emerytalne). W poprzednim roku otworzono 101,4 takich kont. Więcej kont IKE posiadają kobiety (409,7 tys.) niż mężczyźni (390,3 tys.). Na koniec 2022 roku łączna wartość aktywów zgromadzonych na IKE przekroczyła kwotę 14,1 mld zł.

W Polsce w 2022 roku było prowadzonych 475,5 tys. kont IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego). Więcej takich kont posiadali mężczyźni (246,2 tys.), a mniej – kobiety (229,2 tys.). Łączna wartość środków zgromadzonych na kontach IKZE przekroczyła 6,6 mld zł. Statystyczny oszczędzający Polak zgromadził na swoim koncie kwotę 13,9 tys. zł [1].

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego – na czym polega?

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) opiera się na podobnych rozwiązaniach, jakie obowiązują w IKE. Każde z tych konto, zarówno IKE jak i IKZE, służy do gromadzenia oszczędności na przyszłą emeryturę. Prawo do wpłat ma każdy, kto ukończył 16 lat. W przypadku osób niepełnoletnich takie prawo przysługuje tylko w roku kalendarzowym, w którym osoby te otrzymały dochody z działalności wykonywanej na umowę o pracę.

Wypłata środków zgromadzonych na IKZE następuje jednorazowo lub w ratach po skończeniu przez oszczędzającego wieku 65 lat. Warunkiem jest dokonywanie wpłat na IKZE przez co najmniej pięć lat kalendarzowych. Wypłata w ratach jest realizowana przez 10 lat, jednak może zostać rozłożona również na krótszy okres. Od zysków kapitałowych i wpłat na IKZE jest naliczany zryczałtowany podatek w wysokości 10%.

IKZE limit wpłat 2023

Roczny limit wpłat to maksymalna kwota, jaką w danym roku kalendarzowym można wpłacić na IKE i IKZE. Limit wpłat na IKE nie może przekroczyć 3-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Natomiast w przypadku wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego roczny limit wpłat nie może przekroczyć 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia brutto.

Od 2021 roku ustanowiono wyższy limit wpłat na IKZE dla samozatrudnionych, czyli dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Do tej grupy wliczamy m.in. twórców, artystów, osoby wykonujące wolne zawody oraz przedsiębiorców. Dla nich roczny limit wpłat na IKZE wynosi 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.

Dowiedz się, jak działa IKZE dla samozatrudnionych.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w 2023 roku przeciętne prognozowane wynagrodzenie brutto wynosi 6 935 zł.

W 2023 roku maksymalna kwota wpłaty na IKE wyniesie 20 805 zł. (6 935 zł x 3), jest to kwota o 3 039 zł wyższa niż w roku poprzednim.

W ramach konta IKZE w 2023 roku podatnicy będą mogli odłożyć 8 322 zł. (6 935 zł x 1,2), więcej niż w 2022 roku o 1 215,60 zł.

Osoby wykonujące wolne zawody, prowadzące działalność gospodarczą mogą w bieżącym roku dokonać wpłat na IKZE do kwoty 12 483 zł. (6 935 zł x 1,8), jest to więcej o 1 823,40 zł niż w roku 2022.

Czytaj również: IKZE gdzie założyć w 2023 r.? Przegląd ofert.

Korzyści podatkowe IKE

Środki zgromadzone na koncie IKE są zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych. Warunkiem skorzystania z ulgi jest spełnienie ustawowych kryteriów przy wypłacie. Przede wszystkim oszczędzający na IKE może wypłacić środki dopiero po ukończeniu 60. roku życia. Wypłaty może dokonać również po nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 lat. Dodatkowo wpłaty dokonywane muszą być co najmniej przez 5 lat kalendarzowych albo ponad połowa wartości wpłat na IKE musi być dokonana nie później niż na 5 lat przed dniem wypłaty oszczędności.

Po spełnieniu tych warunków właściciel konta IKE może korzystać z preferencji podatkowych. Oszczędzający wypłaca całość środków zgromadzonych na koncie. Łącznie z całością zysku wypracowanego przez fundusz bez pomniejszenia kwoty o podatek (stawka 19%).

W przypadku, gdy właściciel IKE chce dokonać wypłaty środków zgromadzonych na koncie, jednak nie spełnia wszystkich przedstawionych kryteriów, wtedy wypłata jest dokonywana w formie tzw. zwrotu. Z wycofywanych oszczędności potrąca się podatek od dochodów kapitałowych, który naliczany jest od zysku wypracowanego przez fundusz.

Po dokonaniu wypłaty jednorazowej lub pobraniu pierwszej raty oszczędzający na IKE nie może ponownie założyć konta emerytalnego i skorzystać ze zwolnienia podatkowego, ponieważ ulga podatkowa z tytułu gromadzenia oszczędności na IKE przysługuje tylko raz.

Oszczędzający ma możliwość przeniesienia zgromadzonego kapitału do IKZE lub PPK. Przeniesienia takie jest zwolnione z podatku PIT od dochodów kapitałowych.

IKZE – ulga podatkowa

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego umożliwia skorzystanie z ulgi podatkowej już na początku oszczędzania. Wpłaty dokonywane na IKZE z danego roku kalendarzowego mogą być odliczone od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu podatkowym PIT.

Wartość nominalnej oszczędności od podatku w ramach konta IKZE zależy od tego, ile w danym roku wpłaciliśmy na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego i od tego, jaką stawką są opodatkowane nasze dochody. W 2023 roku podatnicy z tytułu wpłat na IKZE mogą obniżyć podatek dochodowy od osób fizycznych nawet o 2 663 zł w przypadku maksymalnej kwoty wpłat na IKZE i opodatkowaniu stawką 32%. Samozatrudnieni mogą odpisać sobie maksymalnie 3 994 zł, przy opodatkowaniu stawką 32%.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego pozwala na skorzystanie z ulgi podatkowej już w trakcie oszczędzania. Jednak należy pamiętać, że w momencie wypłaty środków po ukończeniu przez oszczędzającego 65. roku życia oraz dokonywaniu wpłat przez minimum 5 lat kalendarzowych, z wycofywanych środków zostanie odliczony zryczałtowany podatek w wysokości 10%. Jest on naliczany od przychodu, czyli od całości wpłaconego kapitału. Przy wypłacie nie jest naliczany podatek od dochodów kapitałowych.

Limity wpłat z poprzednich lat

Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego są dostępne dopiero od 2012 roku. Na początku obowiązywały inne zasady ustalania maksymalnej wysokości kwoty wpłat w danym roku.

W latach 2012-2013 limity wpłat na IKZE były określane indywidualnie dla każdego oszczędzającego. Wpłaty dokonywane na indywidualne konta emerytalne w roku kalendarzowym nie mogły przekroczyć równowartości 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne za rok poprzedni. Zasada ta nie dotyczyła osób osiągających niskie dochody. Mogły one dokonywać wpłat na IKZE w wysokości 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w poprzednim roku kalendarzowym. W późniejszym okresie zasady limitów wpłat zostały zmienione.

W roku 2014 zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 6 grudnia 2013 roku o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytury ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych wysokość kwoty wpłat na IKZE wynosiła 4 495,20 zł. W roku 2015 wysokość kwoty wpłat na IKZE wynosiła 4 750,80 zł. Kwota ta była zgodna z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W 2016 roku limit wpłat ponownie wzrósł i wynosił 4 866 zł.

Rok 2021 to czas, gdy dokonano podziału i dla osób zatrudnionych na umowę o pracę limit wpłat wynosił 6 310,80 zł. Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą – 9 466,20 zł. Taki sam podział obowiązywał w 2022 roku. Wysokość wpłat wynosiła dla zatrudnionych – 7 106,40 zł, a dla samozatrudnionych – 10 659,60 zł.

Limity wpłat na IKE w poprzednich latach kształtowały się następująco:

• 2012 rok – 10 578 zł;
• 2013 rok – 11 139 zł;
• 2014 rok – 11 238 zł;
• 2015 rok – 11 877 zł;
• 2016 rok – 12 165 zł;
• 2017 rok – 12 789 zł;
• 2018 rok – 13 329 zł;
• IKZE Limit 2019 rok – 14 295 zł;
• Limit wpłat na IKZE 2020 rok – 15 681 zł;
• Limit IKZE 2021 rok – 15 777 zł;
• Limit IKZE 2022 rok – 17 766 zł.

Oszczędzanie na emeryturę w IKZE lub IKE – dlaczego warto?

Dokonywanie wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego umożliwia oszczędzanie na przyszłą emeryturę. W systemie ubezpieczeń społecznych oprócz świadczeń ZUS funkcjonują dobrowolne formy oszczędzania na kontach IKE i IKZE. Można oszczędzać tylko na jednym rodzaju kont lub naprzemiennie. (Na przykład w jednym roku można wpłacać środki na IKE, a w drugim korzystać z IKZE). Ważne, aby wpłaty dokonywane na rachunku IKE lub IKZE nie przekroczyły obowiązujących limitów.

Po przekroczeniu rocznego limitu wpłat na indywidualne konto emerytalne nadwyżka powinna zostać zwrócona na rachunek bankowy, z którego została dokonana wpłata. Jednak możliwe jest również przesunięcie tych środków na tzw. rachunek techniczny instytucji prowadzącej IKZE lub IKE. Będą tam przechowywane, nie przynosząc oszczędzającemu żadnych zysków. Z tego powodu przed dokonaniem kolejnej wpłaty warto sprawdzić historię konta bankowego, z którego są realizowane przelewy, aby dowiedzieć się, jaką kwotę można jeszcze wpłacić w danym roku.

Oszczędzanie na emeryturę w ramach IKZE lub IKE ma wiele zalet. Przede wszystkim pomaga zebrać kapitał, z którego można korzystać po przejściu na emeryturę. Dodatkowo rozwiązania te są korzystne podatkowo, a zgromadzone środki są dziedziczone.

Limity wpłat na IKE i IKZE zmieniają się każdego roku. Informacje o ich wysokości są publikowane w Monitorze Polskim w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Źródło: [1]: https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/kobiety-wola-ike-mezczyzni-ikze/