Myśląc o emeryturze, nie warto zdawać się na przysłowiowe „oszczędności w skarpecie”. Lepiej zainwestować swoje środki w taki sposób, by nie straciły na wartości. Wykorzystując dostępne na rynku narzędzia finansowe, możesz zgromadzić spory kapitał. W efekcie nie martwić się o to, czy emerytura z ZUS-u będzie wystarczająca. Dowiedz się, jak w ramach III filaru wykorzystać produkty takie jak IKE czy IKZE i realizować swoje plany na emeryturze z dodatkowym kapitałem. 

Myślisz o dodatkowej emeryturze?

Jeśli wiesz już, że wysokość Twojej emerytury prawdopodobnie nie będzie dla Ciebie satysfakcjonująca, możesz realnie zabezpieczyć swoje środki. Jak możesz to zrobić? Otworzyć Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Konta pozwalają gromadzić pieniądze i wypłacić środki po osiągnięciu określonego wieku. Możesz przeznaczyć je na dowolny cel, niekoniecznie związany z podwyższeniem emerytury. 

Jakie są korzyści takiego rozwiązania? 

Przede wszystkim zarówno IKE, jak i IKZE jest oprocentowane (działa podobnie jak konto oszczędnościowe), co sprawia, że Twoje oszczędności systematycznie rosną. Jednak tym, co powinno zaważyć nad ulokowaniem swoich oszczędności właśnie w III filarze, zamiast na zwykłej lokacie bankowej czy koncie oszczędnościowym, są ulgi podatkowe. W obu przypadkach nie musisz martwić się opodatkowaniem środków. Oba konta zwolnione są z podatku od zysków kapitałowych po spełnieniu określonych warunków. W innej sytuacji – np. na koncie oszczędnościowym, wypracowany zysk podlega obciążeniu 19% podatkiem Belki.

Porównanie działania IKE czy IKZE

Instytucje prowadzące konta

Zarówno w przypadku IKE, jak i IKZE, te same instytucje oferują możliwość prowadzenia kont. IKE czy IKZE można prowadzić w formie:

• depozytów bankowych (w bankach komercyjnych oraz spółdzielczych)
• rejestru funduszy inwestycyjnych (w towarzystwach funduszy inwestycyjnych)
• giełdowych papierów wartościowych (w biurach maklerskich)
• inwestycyjnych ubezpieczeń na życie (w zakładach ubezpieczeń)
• dobrowolnych funduszy emerytalnych (w powszechnych towarzystwach emerytalnych)

Decyzja dotycząca tego, w jakiej formie oszczędzać jest istotna. To od niej zależy np. z jakimi kosztami czy ryzykiem będziesz musiał liczyć się jako oszczędzający i na jakie stopy zwrotu będziesz mógł liczyć. W poniższym artykule skupimy się na rozpatrzeniu najczęściej wybieranej przez konsumentów opcji – depozytów bankowych, czyli kont prowadzonych przez banki. 

Wypłata środków 

W przypadku IKE możesz wypłacić środki bez opodatkowania po skończeniu 60. roku życia lub wcześniejszym nabyciu praw emerytalnych (55 lat), a w IKZE musisz ukończyć 65 lat. Dodatkowo należy dokonywać wpłat przez okres co najmniej 5 lat kalendarzowych. Jednak posiadacze IKE mogę ten warunek pominąć. Jeśli wpłacą ponad połowę wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę. 

Osoby uprawnione do dokonywania wpłat

Porównując konta, nie ma różnicy dotyczącej osób, które mogą zacząć dokonywać wpłat – są to osoby fizyczne, które ukończyły 16 lat. Co istotne, na jednym rachunku środki może gromadzić tylko jedna osoba.

Podatek dochodowy PIT

IKE czy IKZE. Jak jest więc najważniejsza różnica?

Najistotniejsza kwestia dotyczy opodatkowania. W przypadku IKZE składki można odliczyć od podstawy opodatkowania podatku od dochodu (PIT), co w praktyce oznacza, że odzyskamy część wpłaconych pieniędzy, rozliczając się z Urzędem Skarbowym. Niestety takiej możliwości nie ma w przypadku IKE. W przypadku IKZE należy jednak pamiętać o podatku ryczałtowym 10% przy wypłacie, co nie dotyczy wypłaty z IKE. 

Limit wpłat

Inny jest także limit wpłat, który w przypadku IKE wynosi 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej prognozowanej na dany rok. Na IKZE można wpłacić maksymalnie 1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego.

IKZE limit 2021 wynosi 15 777 zł w przypadku IKE i 6 310,80 zł lub 9 466,20 zł (dla osób prowadzących pozarolniczą działalność) w ramach IKZE. 

Wcześniejsza wypłata środków

Na obu kontach można wypłacić środki przed osiągnięciem określonego wieku i spełnieniu warunku regularnych wpłat, jednak w przypadku IKZE trzeba wypłacić całość środków. Z kolei w przypadku IKE może to być zarówno całość, jak i część kapitału. W obu przypadkach wiąże się to jednak z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych. 

Dziedziczenie 

Zarówno środki zgromadzone na IKE, jak i na IKZE mogą być dziedziczone bez konieczności zapłaty podatku od spadków i darowizn. Jednak pieniądze z IKZE, w przeciwieństwie do tych z IKE, będą obciążone zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%, chyba że kapitał zostanie przeniesiony na konto spadkobiercy w ramach III filaru. 

Co się bardziej opłaca?

Warto pamiętać, że IKE oraz IKZE nie wykluczają się wzajemnie. To oznacza, że możesz być posiadaczem zarówno jednego, jak i drugiego konta jednocześnie. Są to dobrowolne narzędzia, więc nie masz obowiązku posiadać któregokolwiek z nich. Jednak warto zdecydować się na regularne odkładanie środków. Zwolnienie ich z podatku od zysków kapitałowych w długiej perspektywie oszczędzania jest bardzo korzystne. 

Na którym koncie bardziej opłaca się oszczędzać – IKE czy IKZE? 

Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi, ale możemy założyć, że przy odkładaniu takiej samej kwoty na konto IKE i na konto IKZE, konto IKZE wyjdzie korzystniej, ze względu na możliwość zwrotu podatku już od pierwszego roku oszczędzania. Jest to jednak możliwe, jeśli będziesz reinwestować środki ze zwrotu. IKZE opłaca się więc bardziej tylko wtedy (przy założeniu 17% stawki opodatkowania przychodów), gdy reinwestujemy zwroty podatków na podobną lub wyższą stopę zwrotu co oszczędności na IKZE. Na przykład w funduszach inwestycyjnych czy na rachunku oszczędnościowym. 

Wszystko zależy jednak od tego, jak wysoka jest średnioroczna stopa zwrotu, a także to, jak wysoki podatek możemy odliczyć. Tzn. jaką stawką są opodatkowane nasze przychody – 17% lub 32%. Z pewnością w lepszej sytuacji są osoby, które odkładają maksymalne kwoty w ramach limitu wpłat. W dodatku ich przychody objęte są 32% opodatkowaniem. W takiej wypadku nawet bez reinwestowania zwrotu takie rozwiązanie będzie wychodzić korzystniej niż IKE. 

Jeśli chcesz sprawdzić, jaki wariant będzie dla Ciebie bardziej opłacalny –  IKE czy IKZE, możesz skorzystać też z gotowych kalkulatorów. Dzięki temu możesz obliczyć, uwzględniając swoje możliwości i założenia, która opcja będzie lepszym ulokowaniem własnych środków. 

Ile możesz uzyskać dzięki IKZE? 

Przy założeniu, że w 2021 roku założysz IKZE i wpłacisz na nie maksymalną możliwą kwotę, czyli 6310,80 zł, możesz cieszyć się sporym zwrotem z podatku. Korzyść podatkowa może wynieść Cię w 2022 roku:

• przy 17% PIT (I próg podatkowy) – 6310,80 x 17% = 1072,83 zł
• przy 32% PIT (II próg podatkowy) – 6310,80 x 32% = 2019,45 zł
• przy 19% PIT (podatek liniowy) – 9466,20 x 19% = 1798,58 zł

Ostatni limit IKZE w 2021 roku wynoszący 1,8 krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego. Czyli 9466,20 dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą na zasadzie samozatrudnienia. Ten zwiększony limit wpłat został wprowadzony od 2021 roku (wcześniej obowiązywała 1,2 krotność), co daje osobom samozatrudnionym większą korzyść podatkową.

Warto skorzystać z ulgi, gdyż limit wpłat z roku na rok rośnie, co pozwala płacić niższe podatki. 

Kiedy IKZE się nie opłaca?

Istnieją przypadki, w których nie każdemu będzie się opłacało inwestować środki w IKZE.

• W sytuacji, gdy jesteś osobą poniżej 26 roku życia. Dlaczego? Ponieważ korzystasz z ulgi i stawka Twojego PIT jest zerowa. Przez to nie korzystasz z największej zalety IKZE, czyli odliczenia wpłaty od dochodu. 
• Jeśli jako przedsiębiorca nie wykazujesz dochodu. W tym przypadku nie będziesz miał od czego odliczać podatku. 
• Jeśli masz bardzo niskie dochody – w takim wypadku, nie będzie od czego odliczać wpłaty na IKZE (np. w sytuacji, gdy w skali roku zarabiasz 12 tys. złotych brutto).
• Należy wziąć pod uwagę również sytuację, gdy chcesz wypłacić środki z IKZE przed osiągnięciem 65. roku życia – w większości przypadków takie rozwiązanie nie jest korzystne, dlatego warto poczekać i uniknąć wysokiego podatku (podatek dochodowy od osób fizycznych + podatek od zysków kapitałowych). 

Formalności, czyli jak prosto założyć konto emerytalne IKE czy IKZE

Indywidualne konto emerytalne może zacząć dla Ciebie pracować niemal natychmiast. Założenie IKE lub IKZE to kilka prostych kroków. Możesz otworzyć rachunki online. Oszczędzanie na emeryturę nie jest trudne, a efekty można zauważyć naprawdę szybko, jeśli tylko wyrobisz w sobie nawyk oszczędzania. Warto przeanalizować, czy IKE lub IKZE jest dla Ciebie, jeśli szukasz możliwości oszczędzania z myślą o powiększaniu kapitału. Dodatkowa emerytura może być przez Ciebie wykorzystana tak, jak chcesz. Dlatego nie jeśli tylko spełnisz określone warunki, możesz cieszyć się zgromadzonymi na starość oszczędnościami.